Op maandag 9 mei 2016,
tussen 13:12 en 20:41 uur, vindt een overgang van de planeet Mercurius over de Zon plaats.
De planeet is hierbij gedurende circa 7 uur te zien als een
donker puntje tegen de zeer heldere achtergrond van de zonneschijf.
Het hoogtepunt van de overgang vindt plaats rond 16:56 uur.
De planeet staat op dat moment circa 38° boven de westzuidwestelijke horizon.
Dit is dus een zeer gunstige overgang
om waar te nemen vanuit de Benelux.
In onze streken is de overgang in z'n geheel zichtbaar.
De planeet staat op een afstand van 0,557 AE van de Aarde,
de Zon staat op een afstand van 1,010 AE.
De schijnbare diameter van de planeet meet 12,1” en is daarmee ongeveer 157 keer kleiner dan de zonneschijf.
Mercuriusovergangen kunnen momenteel in mei of november plaatsvinden.
Door de excentrische baan van de planeet staat Mercurius in november verder van de Aarde dan in mei,
waardoor de stip op dat moment circa 19% kleiner is dan vandaag.
Mercurius vormt een dermate kleine punt op de zonneschijf dat naast goede bescherming ook een
verrekijker of telescoop nodig is om de planeet te kunnen zien.
Tijdens de mercuriusovergang valt er 0,0040% minder zonlicht op de Aarde dan zonder overgang, een verschil dat niet merkbaar is.
Met of zonder kijker is het waarnemen van de Zon zonder speciale bescherming
zeer gevaarlijk voor het oog! Zie de pagina Hoe kan ik de Zon
VEILIG waarnemen? in de veelgestelde vragen voor meer informatie,
of bezoek een publiekssterrenwacht.
Kaart van de mercuriusovergang in equatoriale coördinaten — noord is boven. De vier getallen en het maximum komen overeen met de vier contactmomenten en het maximum van de overgang in de tabel hierboven.
Kaart van de mercuriusovergang in horizontale coördinaten — het zenit is boven, waardoor het zonsbeeld draait gedurende de overgang, net als in de animatie bovenaan deze pagina. Deze schijnbare rotatie wordt veroorzaakt door de aswenteling van de Aarde
Kaart van de mercuriusovergang in equatoriale coördinaten — noord is boven. De positie van Mercurius is weergegeven voor ieder uur.
Kaart van de mercuriusovergang in horizontale coördinaten — het zenit is boven, waardoor het zonsbeeld draait gedurende de overgang.
Animatie van de transit
De animatie hierboven toont de mercuriusovergang zoals deze zichtbaar is vanuit België en Nederland bij helder weer, in HD.
De tijden zijn in mideuropese zomertijd (MEZT).
Mercurius staat dichter bij de Zon dan de Aarde en beweegt hierdoor ongeveer drie keer per jaar tussen
de Aarde en de Zon door, de zogenaamde benedenconjunctie.
In de meeste gevallen beweegt de planeet dan ten noorden of ten zuiden langs de Zon aan de hemel.
Typisch is in slechts één van de 25 benedenconjuncties een mercuriusovergang te zien,
met tussenpozen van gemiddeld circa 7,5 jaar.
Ook wanneer er geen overgang plaatsvindt is Mercurius gelukkig regelmatig aan de hemel te zien.
Doordat de planeet dicht bij de Zon staat is dat meestal in de ochtend- of avondschemering.
Het kan lastig zijn om Mercurius te vinden, en een verrekijker kan daarbij helpen.
Voor gedetailleerde informatie over de zichtbaarheid van Mercurius, zie de pagina's Grootste elongaties van Mercurius en Vannacht aan de hemel en de applets Opkomst en ondergang,
Gegevens van Zon, Maan en planeten,
Planeetverschijnselen en de Interactieve hemelkaart.