Astrokalender voor deze week

Tijdstippen zijn in Midden-Europese zomertijd (MEZT)

zondag 16 juni

Juni is een goede maand om de bolhoop M14 te bekijken. De bolhoop is te vinden in het sterrenbeeld Slangendrager, heeft een magnitude van 7,6m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 11,7’. De opkomst van dit object is om 19:56 uur, de ondergang om 07:24 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:42 uur, op 35° boven de horizon. Gegevens van ruim 1200 andere deepsky-objecten zijn te vinden via de pagina Gegevens van sterrenbeelden. Foto: DSS.

22.45: Kaartje

De Maan staat op slechts 24' ten noordoosten van Spica, de helderste ster van het sterrenbeeld Maagd (+1,0m). De dichtste nadering van deze nauwe samenstand gebeurt om 20:25, bij ons op een hoogte van 25°, maar bij daglicht. De samenstand is te zien rond 22:45 uur. De twee objecten staan dan zo'n 24° boven de zuidzuidwestelijke horizon, op een onderlinge afstand van 59'. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. De Maan is voor 74% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en deepsky-objecten te zien zijn.

Deze informatie is ook te vinden in de apps SterHemel voor Android en Mijn Hemel voor iOS

maandag 17 juni

12.47: Mercurius staat 53' ten noorden van Venus (-3.9m), in het sterrenbeeld Stier. De dichtste nadering gebeurt om 12:47, in onze streken op een hoogte van 59°, maar bij daglicht. De samenstand is vanuit de Lage Landen vrijwel onzichtbaar. De helderheid van Mercurius is nu -2,0m.

donderdag 20 juni

02.30: Kaartje

De Maan bedekt Antares, de helderste ster van het sterrenbeeld Schorpioen (+1,0m). Het maximum van de bedekking vindt om 12:36 plaats, bij ons onder de horizon en bovendien bij daglicht. Bekijk de samenstand rond 2:30 uur, of op 20 juni rond 22:45 uur. De twee objecten staan in het eerste geval zo'n 5° boven de zuidzuidwestelijke horizon, 6,0° van elkaar verwijderd. In het andere geval is de samenstand te zien op circa 8° boven de zuidzuidoostelijke horizon, zo'n 5,6° van elkaar vandaan. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. De Maan is voor ongeveer 97% verlicht. Zie deze pagina voor meer informatie over deze bedekking. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en deepsky-objecten te zien zijn.

22.51: Vandaag begint de zomer op het noordelijk halfrond: het zomersolstitium vindt plaats. De Zon staat vandaag op maximale declinatie aan de hemel en staat boven de Kreeftskeerkring. Bij ons vinden de langste dag en de kortste nacht plaats; na vandaag worden de nachten weer langer. Vandaag komt de Zon niet het vroegst op, noch gaat ze op het laatste tijdstip onder — dat gebeurt rond 17 respectievelijk 24 juni, zie Waardoor gaat de Zon na 21 juni nog later onder? en de pagina Daglicht in 2024. De lente telde 92,74 dagen, onze zomer zal 93,66 dagen duren. Het feit dat de seizoenen niet even lang zijn, wordt veroorzaakt door de elliptische baan van de Aarde om de Zon; wanneer de Aarde verder van de Zon verwijderd is in haar baan, beweegt zij langzamer. Hierdoor duurt dat seizoen (op dit moment is dat in de zomer) langer. Doordat de Aarde duidelijk verder van de Zon staat in onze zomer, en dichter bij de Zon in onze winter, zijn op het noordelijk halfrond de zomers meetbaar minder warm en de winters minder koud dan op het zuidelijk halfrond. Voor meer details, zie de tabel de seizoenen. Dit betreft de astronomische zomer, de weerkundige zomer begon op 1 juni. Op het zuidelijk halfrond zijn de seizoenen tegengesteld aan die op het noordelijk halfrond en daar begint nu de winter.

zaterdag 22 juni

Dit is een goed moment in het jaar om de gasnevel M8, ook de Lagoonnevel genaamd, waar te nemen. M8 is te vinden in het sterrenbeeld Boogschutter, heeft een magnitude van 5,8m en een schijnbare afmeting van 90,0’. Het object komt om 22:04 uur op, gaat om 05:22 uur onder en staat om 01:45 uur in het hoogste punt aan de hemel, op slechts 14° boven de horizon. Een waarneemplaats met ongehinderde blik op de zuidelijke horizon is hierdoor een vereiste om M8 goed te kunnen zien. Om een donker moment zonder Maan te vinden kunnen de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon van pas komen. Om een relatief helder, maar vaag hemellichaam als deze gasnevel te kunnen zien is een verrekijker op statief weliswaar voldoende, maar een telescoop is nodig om details weer te geven. Zie voor andere mooie en opvallende deepsky-objecten de pagina Deepsky-objecten per maand. Foto: DSS.

Deze tijd van het jaar is prima geschikt om de sterhoop met nevel M20, bekend als de Trifidnevel, te zien. M20 staat in het sterrenbeeld Boogschutter, heeft een helderheid van 6,3m en een schijnbare afmeting van 29,0’. Het object komt om 21:52 uur op, gaat om 05:30 uur onder en staat om 01:43 uur in het hoogste punt aan de hemel, op slechts 15° boven de horizon. Een waarneemlocatie met een goede blik op de zuidelijke horizon is daardoor noodzakelijk om de sterhoop met nevel waar te nemen. Voor het waarnemen van een relatief helder en scherp deepsky-object als deze sterhoop met nevel is een verrekijker (op een statief) al voldoende, al geeft een (kleine) telescoop meer details weer. Om de nevel goed te kunnen zien is een groter instrument nodig. Zie de pagina M20 voor meer details. Foto: DSS.

03.08:

Het is Volle Maan. De Maan staat vrijwel precies tegenover de Zon aan de hemel. We zien hierdoor de Maan vrijwel de hele nacht, en de verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Maan als geheel op dit moment erg goed te zien is, zijn er weinig details op de Maan zichtbaar. Doordat het zonlicht op de Maan ongeveer uit de richting van de Aarde komt zijn er vanaf de Aarde geen schaduwen van kraters en bergen op de Maan te zien, wat ervoor zorgt dat er nauwelijks contrast is op het maanoppervlak. Daarnaast is de Volle Maan een stoorzender bij het waarnemen van zwakkere objecten aan de sterrenhemel.

woensdag 26 juni

Dit is een goed moment in het jaar om de sterhoop met nevel M17, bekend als de Omega-nevel, waar te nemen. De sterhoop met nevel is te vinden in het sterrenbeeld Boogschutter, heeft een helderheid van 6,0m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 46,0’. De opkomst van dit object is om 21:10 uur, de ondergang om 06:18 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:46 uur, op 22° boven de horizon. Een donkere locatie en een datum rond Nieuwe Maan zijn aan te raden, bijvoorbeeld in de dagen rond 6 juli. Voor het vinden van een donker en maanloos moment, zie de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon. Voor het waarnemen van een relatief helder en scherp deepsky-object als deze sterhoop met nevel is een verrekijker (op een statief) al voldoende, al geeft een (kleine) telescoop meer details weer. Om de nevel goed te kunnen zien is een groter instrument nodig. Foto: DSS.

donderdag 27 juni

Dit is een goed moment in het jaar om de bolhoop M28 waar te nemen. De bolhoop is te vinden in het sterrenbeeld Boogschutter, heeft een magnitude van 6,9m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 11,2’. De opkomst van dit object is om 22:08 uur, de ondergang om 05:19 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:46 uur, op slechts 13° boven de horizon. Een waarneemlocatie met een goede blik op de zuidelijke horizon is daardoor noodzakelijk om de bolhoop waar te nemen. Zie deze detailpagina voor M28 voor meer gegevens. Foto: DSS.

Meer hemelverschijnselen

Zie ook:

Vannacht aan de hemel: zichtbaarheid van Maan, planeten en deepsky-objecten.
De astrokalender voor het jaar 2024.

@hemel_waarnemen volgen