Maansverduistering in de bijschaduw op 16 september 2016

@hemel_waarnemen volgen

Figuur 1: Actueel maanbeeld. Klik op de Figuur voor een apart live venster.

De Maan tijdens het maximum van de eclips

In de avond van vrijdag 16 september 2016 vindt een gedeeltelijke maansverduistering in de bijschaduw plaats. De Maan beweegt zich dan door de bijschaduw van de Aarde, zodat er op een deel van het maanoppervlak minder direct zonlicht valt. Vanuit Nederland en België is het grootste gedeelte van de eclips zichtbaar, maar het begin moeten wij missen. De verduistering heeft een grootte van 0.93 in de bijschaduw. De eclips begint om 18:53 uur en staat bij het maximum, om 20:55 uur, op een hoogte van circa 9° (in Utrecht). De eclips eindigt om 22:56 uur. Een gedeeltelijke maansverduistering in de bijschaduw is de minst indrukwekkende variant, doordat de Maan de kernschaduw niet raakt en zich zelfs maar gedeeltelijk in de bijschaduw bevindt. Hierdoor valt op de gehele Maan nog een deel van het normale zonlicht en op een deel van de Maan is de Zon helemaal zichtbaar. Dit betekent dat deze delen van de Maan slechts gedeeltelijk of helemaal niet verduisterd zijn. Voor een uitleg over het ontstaan van een maansverduistering, zie de pagina Hoe ontstaat een maansverduistering? in de veelgestelde vragen.

Animatie van de eclips

Het kaartje in Figuur 3 laat de verduistering zien. Op de kaart zijn de kernschaduw (umbra, donkere cirkel in het midden van het kaartje) en bijschaduw (penumbra, de minder donkere ring om de kernschaduw) van de Aarde weergegeven, met een afbeelding van de Maan voor verschillende momenten. De kaart is gemaakt in horizontale projectie, dat wil zeggen dat boven aan de hemel (het zenit) ook boven aan het kaartje is en geldt ruwweg voor onze streken. De nummers in het kaartje komen overeen met de tabel onder de afbeelding. In de tabel staan de gedetailleerde gegevens van de eclips.

Figuur 3: Kaart van de eclips van 16 september 2016

Google Play App Store YouTube Google agenda Facebook Twitter

Tabel: Details van de eclips voor een waarnemer in Utrecht
16 september 2016, 20:54: Gedeeltelijke maansverduistering in de bijschaduw. Groottes: penumbra: 0.932, umbra: -0.059. Hoogte: 8.5°. Het maximum en einde van de eclips zijn zichtbaar vanuit de Benelux.
			Afstand	____Maan____		__Zon__
Gebeurtenis	Datum	Tijd	Maan-schaduw	Hoogte	w.r.	Hoogte
1: Gedeeltelijke eclips in bijschaduw begint:	16/09	18^u53^m23^s	1°33’55”	-9.0°	O	8.1°
2: Maximum eclips:	16/09	20^u54^m55^s	1°03’27”	8.5°	OZO	-9.8°
3: Gedeeltelijke eclips in bijschaduw eindigt:	16/09	22^u56^m30^s	1°34’01”	24.3°	ZO	-25.7°
Diameters van de Maan: 32’46”, umbra: 1°30’16”, en penumbra: 2°35’11”. Dichtste nadering tussen de Maan en het centrum van de schaduw: 1°03’27”. De Maan staat ten zuiden van het centrum van de aardschaduw. De eclips duurt 04^u03^m06^s. Maan: opkomst: 19^u52^m, ondergang: 07^u52^m. Zon: ondergang: 19^u51^m, opkomst: 07^u18^m. Δt: 68.5s Zie deze uitgebreide tabel* voor gegevens voor een aantal plaatsen in België en Nederland.*

Google Play App Store YouTube Google agenda Facebook Twitter

Het kaartje in Figuur 4 laat de eclips zien in zogenaamde equatoriale coördinaten. Deze kaart geldt voor een denkbeeldige waarnemer in het centrum van de Aarde. Op dit kaartje is niet het zenit boven, en de horizon horizontaal, maar het noorden (ongeveer de poolster dus) is boven, en de horizon staat scheef. Het verschil met Figuur 3 is dat de Maan nu niet draait en in een rechte lijn beweegt. Deze draaiing en het gekromde pad in Figuur 3 ontstaan door het gebruik van horizontale coördinaten. De Maan komt in dat geval schuin naar boven op en gaat schuin naar beneden weer onder, waardoor de rotatie ontstaat en de Maan geen rechte lijn lijkt te volgen (zie Figuur 1 op deze pagina).

Figuur 4: Equatoriale kaart van de eclips van 16 september 2016

<< 18 augustus 2016 — 11 februari 2017 >>

Zie ook:
Lijst met alle maansverduisteringen
Uitleg bij maansverduisteringen
Hoe ontstaat een maansverduistering?

@hemel_waarnemen volgen