Mercurius avondster   –   Google Play SterHemel  app  MijnHemel App Store   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Kometen   –   Astrokalender   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden     Naar de hoofdpagina Contact HemelApps FAQ Google Play App Store YouTube Google agenda Facebook Twitter


Logo hemel.waarnemen.com

Komeet C/2012 S1 (ISON) in 2013

kaartje  –  animatie  –  tabel


De komeet op 13 maart 2013 De komeet C/2012 S1 (ISON) bereikte het perihelium op 28 november 2013. De niet-periodieke komeet werd ontdekt in de tweede helft van september 2012. Het object heeft een vrijwel parabolische baan, en dit is waarschijnlijk de eerste keer dat het langs de Zon scheert. De komeet bevond zich tijdens het perihelium op een afstand van slechts 0.012 AE van de Zon en op 0.996 AE van de Aarde. Dit bleek voldoende dicht bij het oppervlak van de Zon om de komeet uit elkaar te doen vallen; komeet C/2012 S1 (ISON) heeft de periheliumpassage niet overleefd.

De komeet was zichtbaar aan onze ochtendhemel met een helderheid groter dan achtste magnitude tussen 29 oktober en 23 november. Vanaf 24 november is het object in Nederland en België vrijwel onzichtbaar. Wij zagen de grootste helderheid rond 23 november: magnitude +4.0. Er is een verrekijker op statief of telescoop nodig met een apertuur van tenminste 9 cm om het object op dat moment waar te nemen. Het meest gunstige moment om de komeet te bekijken vanuit onze streken was rond 15 november. Het object had toen een helderheid van +5.7m en een magnitudecontrast van +1.0m, en een verrekijker met een apertuur van minimaal 13 mm was nodig om de komeet te zien. Merk op dat een diffuse komeet lastiger waar te nemen is dan een ster met dezelfde helderheid. Zie ook Hoe kan ik een komeet waarnemen? in de veelgestelde vragen.

De dichtste nadering tot de Aarde gebeurde rond 21 november. De afstand bedroeg toen 0.85 AE, circa 128 miljoen km. De komeet bewoog vóór de periheliumpassage onder andere door de sterrenbeelden Leeuw, Maagd en Weegschaal.


App Store       Google Play                

Kaartje voor de ochtendhemel

De komeet C/2012 S1 (ISON) aan de ochtendhemel
Kaartje voor de komeet C/2012 S1 (ISON) aan de ochtendhemel, gericht op het gebied waar de komeet helderder is dan magnitude 8. De horizon, schemering (ruwweg) en planeetposities gelden alleen voor de datum en het tijdstip aangegeven in het kaartje; de positie van de komeet t.o.v. de sterren is wel exact voor alle gevallen. De komeetstaarten geven een indicatie van de richting waarin de staart wijst; de lengte en het precieze uiterlijk van de staart zijn niet exact. De getalletjes naast de komeetbeeldjes geven de dag van de maand voor dat beeldje, de rode labels geven de eerste dag van de vermelde maand aan.


Animatie van de beweging van de komeet aan de hemel



De animatie hierboven toont de beweging van de komeet C/2012 S1 (ISON) aan onze ochtendhemel tussen oktober 2013 en januari 2014. Het feit dat de komeet tijdens de periheliumpassage, op 28 november, uit elkaar is gevallen is niet verwerkt in deze animatie. De richting van de staart klopt ongeveer: van de Zon af (waardoor de komeet na het perihelium “achteruit” lijkt te bewegen, de lengte en staart van de komeet zijn schematisch. Naarmate de komeet helderder wordt, wordt het object in de animatie groter.


Komeet ISON zichtbaar voor SOHO


Hierboven zie je opnamen van NASA's zonnesatelliet SOHO die de komeet C/2012 S1 (ISON) tonen zoals deze vlak langs de Zon bewoog. Er zijn enkele uitbarstingen van de Zon te zien en het witte cirkeltje toont de grootte van de Zon zoals wij die kunnen zien. De komeet is voor ons onzichtbaar zolang deze dicht bij de Zon staat, en het is goed mogelijk dat het object uiteen gevallen is door de nabije passage — het object wordt duidelijk zwakker naarmate het het (blauwe) beeldveld van SOHO verlaat. In 2011 doorstond de komeet Lovejoy echter een passage die hem zeven maal dichter bij het oppervlak van de Zon bracht dan ISON nu. Als ISON dit overleeft wordt de komeet mogelijk begin december weer zichtbaar aan onze ochtendhemel. Zie de Facebook-pagina van hemel.waarnemen.com voor recente updates.


Tabel met positiegegevens

De tabel hieronder toont de gegevens van de komeet, voor maximaal 3 maanden voor en na het perihelium, en alleen wanneer de komeet helderder is dan magnitude 10 en meer dan 5° boven de horizon staat op het moment dat de Zon er ten minste 6° onder staat (strikt genomen voor een waarnemer in Utrecht). Wanneer de komeet minder dan 1° per dag beweegt, wordt niet iedere dag opgenomen in de tabel.

De kolommen in de tabel tonen de datum waarvoor de gegevens gelden, de tijden waarop de komeet zichtbaar is (wanneer de Zon meer dan 6° onder de horizon staat, en de komeet meer dan 5° erboven), het beste tijdstip waarop het object kan worden waargenomen, de positie (windrichting en hoogte boven de horizon) van de komeet op dat tijdstip, de helderheid van het object, de tijdstippen van opkomst en ondergang voor die dag, nogmaals de hemelpositie, nu uitgedrukt in rechte klimming, declinatie en elongatie, alsmede het sterrenbeeld waarin de komeet zich bevindt, en tenslotte de ruimtelijke afstand van het object tot de Zon en de Aarde, uitgedrukt in astronomische eenheden. De kleuren in de tabel geven gunstige, minder gunstige en ongunstige waarden aan.


Datum Zichtbaar Beste Magn PositieMag. OpOnder DoorgangPositieAfstand (AE)
w.tijd contr w.r.hgt tijdhgtrkdecelonstbZonAarde

di 8 okt
03:32 – 07:19 05:52 4.4m O 26° 9.9m 02:5217:52 10:22 54° 9.8u 16.1° 51°Leo 1.513 1.935
do 10 okt
03:32 – 07:22 05:56 4.2m O 27° 9.7m 02:5217:46 10:20 53° 9.9u 15.5° 51°Leo 1.473 1.875
za 12 okt
03:32 – 07:25 05:58 4.0m O 27° 9.6m 02:5317:40 10:17 53° 10.0u 15.0° 52°Leo 1.433 1.815
ma 14 okt
03:33 – 07:29 06:03 3.9m OZO 28° 9.4m 02:5417:34 10:14 52° 10.1u 14.4° 52°Leo 1.392 1.755
wo 16 okt
03:34 – 07:32 06:05 3.7m OZO 28° 9.3m 02:5517:28 10:12 52° 10.2u 13.8° 53°Leo 1.351 1.694
vr 18 okt
03:36 – 07:35 06:49 5.6m OZO 34° 9.1m 02:5717:22 10:11 51° 10.3u 13.1° 53°Leo 1.308 1.633
zo 20 okt
03:38 – 07:39 06:52 5.4m OZO 34° 8.9m 03:0017:17 10:09 50° 10.4u 12.3° 54°Leo 1.266 1.572
di 22 okt
03:41 – 07:42 06:53 5.2m OZO 34° 8.7m 03:0317:11 10:08 49° 10.5u 11.5° 54°Leo 1.222 1.512
do 24 okt
03:45 – 07:45 06:38 4.9m OZO 31° 8.6m 03:0817:06 10:07 48° 10.6u 10.7° 54°Leo 1.178 1.453

Datum Zichtbaar Beste Magn PositieMag. OpOnder DoorgangPositieAfstand (AE)
w.tijd contr w.r.hgt tijdhgtrkdecelonstbZonAarde

vr 25 okt
03:47 – 07:47 06:38 4.6m OZO 31° 8.5m 03:1017:03 10:07 48° 10.7u 10.2° 54°Leo 1.156 1.423
za 26 okt
03:50 – 07:49 06:38 4.3m OZO 30° 8.4m 03:1317:00 10:07 47° 10.8u 9.7° 54°Leo 1.133 1.394
zo 27 okt
02:53 – 06:51 05:37 3.9m OZO 30° 8.3m 02:1515:58 09:07 47° 10.8u 9.2° 53°Leo 1.110 1.365
ma 28 okt
02:56 – 06:52 05:36 3.6m OZO 29° 8.2m 02:1915:55 09:08 46° 10.9u 8.7° 53°Leo 1.087 1.336
di 29 okt
02:59 – 06:54 05:35 3.2m OZO 28° 8.1m 02:2215:53 09:08 46° 11.0u 8.1° 53°Leo 1.064 1.307
wo 30 okt
03:03 – 06:56 05:35 3.0m OZO 28° 7.9m 02:2615:50 09:09 45° 11.1u 7.6° 53°Leo 1.040 1.278
do 31 okt
03:07 – 06:57 05:32 2.4m OZO 27° 7.8m 02:3015:48 09:10 45° 11.1u 6.9° 52°Leo 1.017 1.250
vr 1 nov
03:11 – 06:59 05:32 2.2m OZO 26° 7.7m 02:3415:46 09:11 44° 11.2u 6.3° 52°Leo 0.992 1.222
za 2 nov
03:16 – 07:01 05:33 2.1m OZO 25° 7.6m 02:3915:43 09:12 43° 11.3u 5.6° 52°Leo 0.968 1.194
zo 3 nov
03:21 – 07:02 05:34 2.0m OZO 25° 7.5m 02:4415:41 09:14 43° 11.4u 4.9° 51°Leo 0.943 1.167

Datum Zichtbaar Beste Magn PositieMag. OpOnder DoorgangPositieAfstand (AE)
w.tijd contr w.r.hgt tijdhgtrkdecelonstbZonAarde

ma 4 nov
03:26 – 07:04 05:36 1.9m OZO 24° 7.4m 02:5015:39 09:15 42° 11.5u 4.2° 50°Leo 0.918 1.141
di 5 nov
03:32 – 07:06 05:38 1.8m OZO 23° 7.2m 02:5615:37 09:18 41° 11.6u 3.4° 50°Leo 0.893 1.114
wo 6 nov
03:39 – 07:07 05:40 1.7m OZO 23° 7.1m 03:0215:35 09:20 40° 11.7u 2.5° 49°Vir 0.867 1.089
do 7 nov
03:46 – 07:09 05:41 1.6m OZO 22° 7.0m 03:1015:33 09:23 39° 11.8u 1.7° 48°Vir 0.841 1.064
vr 8 nov
03:54 – 07:11 05:44 1.5m OZO 21° 6.8m 03:1715:31 09:26 38° 11.9u 0.7° 47°Vir 0.814 1.040
za 9 nov
04:02 – 07:12 05:44 1.4m OZO 20° 6.7m 03:2515:30 09:29 37° -12.0u -0.2° 46°Vir 0.787 1.017
zo 10 nov
04:11 – 07:14 05:45 1.3m OZO 19° 6.5m 03:3415:28 09:33 36° -11.8u -1.3° 45°Vir 0.760 0.995
ma 11 nov
04:21 – 07:16 05:48 1.2m OZO 18° 6.4m 03:4415:27 09:37 35° -11.7u -2.3° 44°Vir 0.732 0.974
di 12 nov
04:31 – 07:17 05:50 1.1m OZO 16° 6.2m 03:5415:26 09:41 34° -11.6u -3.4° 42°Vir 0.703 0.954
wo 13 nov
04:42 – 07:19 05:51 1.0m OZO 15° 6.1m 04:0515:25 09:46 33° -11.4u -4.6° 41°Vir 0.674 0.935

Datum Zichtbaar Beste Magn PositieMag. OpOnder DoorgangPositieAfstand (AE)
w.tijd contr w.r.hgt tijdhgtrkdecelonstbZonAarde

do 14 nov
04:54 – 07:21 05:52 1.0m OZO 13° 5.9m 04:1715:24 09:52 32° -11.3u -5.8° 39°Vir 0.645 0.918
vr 15 nov
05:07 – 07:22 05:53 1.0m OZO 11° 5.7m 04:3015:23 09:58 31° -11.1u -7.1° 38°Vir 0.614 0.902
za 16 nov
05:21 – 07:24 06:38 2.7m ZO 15° 5.6m 04:4315:23 10:05 29° -10.9u -8.4° 36°Vir 0.582 0.888
zo 17 nov
05:36 – 07:25 06:46 2.8m ZO 14° 5.4m 04:5715:23 10:12 28° -10.7u -9.8° 34°Vir 0.550 0.877
ma 18 nov
05:52 – 07:27 06:49 2.8m ZO 12° 5.2m 05:1215:23 10:19 27° -10.5u -11.1° 31°Vir 0.517 0.867
di 19 nov
06:08 – 07:29 06:53 2.9m ZO 11° 5.0m 05:2815:24 10:28 25° -10.3u -12.5° 29°Vir 0.483 0.860
wo 20 nov
06:26 – 07:30 06:58 3.1m ZO 4.8m 05:4515:25 10:37 24° -10.1u -13.9° 27°Vir 0.447 0.856
do 21 nov
06:44 – 07:32 07:05 3.5m ZO 4.5m 06:0215:27 10:46 22° -9.9u -15.3° 24°Vir 0.411 0.854
vr 22 nov
07:04 – 07:33 07:13 4.1m ZO 4.3m 06:2115:29 10:56 21° -9.7u -16.7° 22°Vir 0.372 0.856
za 23 nov
07:24 – 07:35 07:23 5.1m ZO 4.0m 06:3915:32 11:07 20° -9.4u -18.0° 19°Lib 0.332 0.862

Komeet C/2012 S1 (ISON) is uit elkaar gevallen tijdens het perihelium...

Datum Zichtbaar Beste Magn PositieMag. OpOnder DoorgangPositieAfstand (AE)
w.tijd contr w.r.hgt tijdhgtrkdecelonstbZonAarde

De gegevens op deze pagina zijn berekend uit baanelementen van het IAU Minor Planet Center en magnitudegegevens van de British Astronomical Association.
Details en magnitudes kunnen veranderen wanneer deze gegevens worden aangepast.


App Store       Google Play                

Mercurius avondster   –   Google Play SterHemel  app  MijnHemel App Store   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Kometen   –   Astrokalender   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden     Naar de hoofdpagina Contact HemelApps FAQ Google Play App Store YouTube Google agenda Facebook Twitter


© 2004–2022   Marc van der Sluys, hemel.waarnemen.com  –  De sterrenhemel voor Nederland en België  —  gewijzigd: 10/02/2014