Wintertijd   –   SterHemel  app  MijnHemel   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Vragen over de Maan   –   FAQ   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Verschijnselen   –   Op/onder   –   Astrokalender   –   Hemelkaart    

Waardoor wijst de verlichte kant van de Maan niet naar de Zon? Als ik met een zaklamp op een bal schijn kan ik zien dat de schaduwlijn op de bal loodrecht staat op de lijn(as) tussen het lichtpunt en de bal. Als ik dan kijk naar de Zon en de Maan die dan ook te zien is, zie ik dat de schaduwlijn op de Maan niet loodrecht staat maar iets naar beneden hangt. Hoe kan dit? Is dit gezichtsbedrog? Het is een reëel effect en geen gezichtsbedrog. De uitleg is niet heel simpel, maar ik zal het proberen. De Zon en de Maan bewegen ongeveer in hetzelfde vlak aan de hemel (vanaf de Aarde gezien), die we de ecliptica noemen en waarin ook de planeten staan. In werkelijkheid staan de planeten en met name de Maan een klein beetje boven of onder dit vlak, maar dat is voor ons verhaal niet belangrijk. Laten we dus maar even voor het gemak aannemen dat de Zon en de Maan beide altijd op de ecliptica staan. Die ecliptica is dus eigenlijk het vlak van het zonnestelsel. Vanaf de Aarde kunnen we echter dit vlak niet overzien omdat we er min of meer middenin zitten. We zien daardoor de projectie van dit vlak aan de hemel. Die projectie kan in bijzondere gevallen een rechte lijn zijn, maar meestal is het een kromme. En dit is het belangrijke punt in deze uitleg: de projectie van een (recht) vlak kan dus een kromme lijn zijn. Figuur 1: Schets van een stukje sterrenhemel met de Zon (geel), de halve Maan (wit) en de ecliptica (stippellijn). Als voorbeeld staat in Figuur 1 een schets van een stukje (sterren)hemel getekend, met een halve Maan in het zuiden en de Zon in het westen. De gebogen stippellijn is de ecliptica, zoals we deze vanuit Nederland (kunnen) zien. Die lijn loopt als een soort sinus-kromme over de hemel. De Zon en de Maan staan dus in hetzelfde vlak, en de verlichte zijde van de Maan wijst in werkelijkheid in een rechte lijn (namelijk het vlak van de ecliptica) naar de Zon. We zien deze rechte lijn echter, net als de ecliptica, als een kromme. Daardoor lijkt de Maan in dit plaatje over de Zon heen te wijzen en lijkt de verschijning aan de hemel niet te kloppen, maar dat doet het dus wel. Zie ook: Hoe ontstaan de fasen van de Maan? Waardoor kunnen we het licht niet zien dat van de Zon naar de Maan reist? De Maan Vannacht aan de hemel: Maan, planeten en deepsky-objecten Opkomst en ondergang van de Maan Zon en Maan op dit moment Zelf maanfasen berekenen Dagelijkse gegevens van de Maan             Tweet     @hemel_waarnemen volgen

Wintertijd   –   SterHemel  app  MijnHemel   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Vragen over de Maan   –   FAQ   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Verschijnselen   –   Op/onder   –   Astrokalender   –   Hemelkaart